Kardinal

Kardinal je, nakon pape, najviše rangirani prelat Katoličke crkve. Naziv se bilježi prvi put u VIII stoljeću, a od XII stoljeća pravo biranja pape suženo je isključivo na kardinale. Danas se čini posve nezamislivim da bi papom mogao biti izabran netko izvan Svetog kolegija (Kardinalskog zbora).

Papa Siksto V je 1586. konstitucijom Postquam verus preuredio kardinalski položaj, davši njihovu Zboru isključivo savjetodavnu funkciju, pa i kada se sastaje plenarno (u konsistoriju, koji samo živ papa ima pravo sazvati).

Siksto V je broj kardinala ograničio na 70, po uzoru na broj Kristovih učenika, a Pavao VI je ograničio pravo biranja pape na kardinale mlađe od 80 godina, te je broj tih kardinala ograničio na 120, što je Ivan Pavao II više puta “probio”. Kardinali se odijevaju kao i ostali biskupi, ali umjesto ljubičaste nose purpurnocrvenu boju, a u svečanijim prilikama purpurni plašt i specifičan purpurni šešir, s dvjema bogatim resama.

Protokolarna titula im je “eminencija”, što se u nas obično prevodi kao “uzoritost” ili “uzoriti gospodin”. “Kardinal” ili “eminencija” znaju se naći u nadimcima uistinu utjecajnih osoba u vlasti ili podzemlju. Hrvoja Šarinića su zvali “Richelieuom”, Richelieuova tajnika o. Josepha “sivom eminencijom”(zbog boje habita). Nekadanji šef mafije Michele Greco poznat je kao “Papa”, a Slobodan Đurović kao “Kardinal”.

“Kardinal” je u hrvatskome posuđnica iz latinskoga gdje “cardinalis” znači “stožerni”, od “cardo” (nepoznatog podrijetla; znači stožer na vratima, spojku, odnosno šarku), jer se prelati izvan Rimske biskupije, da bi imali pravo birati rimskog biskupa papu, moraju ustožeriti (inkardinirati) u rimski kler, dobivši formalno kao prebendu (nadarbu) neku rimsku crkvu.